Flessenzender
De rest van het land werd vanuit Zierikzee over de ramp geïnformeerd met behulp van de befaamde flessenzender van Peter Hossfeld.
De flessenzender van Peter Hossfeld
Het jaar was 1953. Een donker hoofdstuk in de Nederlandse geschiedenis stond op het punt om te beginnen. De inwoners van Zeeland, vooral die langs de kust, leefden in een ogenschijnlijk rustige wereld. Weinig vermoedend van de catastrofe die zich in de nacht van 1 op 2 februari zou ontvouwen.
In Zierikzee, een stadje dat sindsdien onlosmakelijk verbonden is met deze tragische gebeurtenis, bevond zich een radiozaak genaamd “Weltevreden”. De eigenaar, een man met een passie voor techniek, had een jonge medewerker: Peter Hossfeld. Peter was een briljant jongeman, een autodidact die zich alles over radio’s en elektronica had aangeleerd.
Toen de watersnoodramp een feit was en Zeeland onder water stond, bleek de kennis van Peter onmisbaar. Samen met een collega bouwden ze in de chaos van de overstroomde winkel een radiozender. Een simpel apparaat, maar cruciaal voor de communicatie in een wereld waar telefoonlijnen waren verbroken en de normale infrastructuur was ingestort.
Het meest opvallende aan deze zender was de spoel, die om een lege fles was gewikkeld. Vandaar de bijnaam: de flessenzender. Dit eenvoudige, maar ingenieuze ontwerp zou een symbool worden van hoop en veerkracht in de donkerste uren van de ramp.
Radiocommunicatie vanuit Zierikzee
Met bij elkaar geraapte onderdelen werd in een nacht tijd een zender in elkaar gezet voor de 80 meter amateur band. De wijnfles deed dienst als spoelvorm.
Met deze zelfgebouwde zender slaagden Peter en zijn collega erin om contact te leggen met de buitenwereld. Ze konden hulp oproepen, berichten doorgeven en de wereld laten weten wat er zich in Zeeland afspeelde. De flessenzender werd een levenslijn voor de geïsoleerde gemeenschap. Het signaal van de flessenzender was zwak, maar het bereikte toch de oren van radioamateurs in heel Nederland. Zij, op hun beurt, zorgden ervoor dat het nieuws over de ramp verspreid werd. De oproep om hulp werd gehoord en binnen enkele dagen stroomde er hulp naar Zeeland.
De flessenzender van 1953 is meer dan alleen een technisch apparaat. Het is een symbool van menselijke vindingrijkheid, van de kracht van communicatie en van de onwrikbare wil om te overleven, zelfs onder de meest extreme omstandigheden. Het verhaal van Peter Hossfeld en zijn collega’s is een inspirerend verhaal over heldenmoed in tijden van nood.
De flessenzender staat nu tentoongesteld in het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk. Het is een stille getuige van een van de grootste natuurrampen die Nederland ooit heeft getroffen. Maar het is ook een blijvend symbool van hoop en veerkracht.
De watersnoodramp van 1953 was een dieptepunt in de Nederlandse geschiedenis, maar de flessenzender herinnert ons eraan dat zelfs in de donkerste uren, de menselijke geest in staat is om licht te brengen. Het verhaal van de flessenzender is een verhaal dat ons inspireert om door te gaan, zelfs wanneer alles tegen lijkt te zitten.
Het verhaal van Peter Hossfeld
Bellen, radiocontact: het was allemaal onmogelijk op 1 februari in Zierikzee. De buitenwereld wist niets van de omvang van de ramp. Toen Peter Hossfeld, die eerder die nacht zelf voor het water was gevlucht dat hoorde, ging hij aan de slag. Met zeer beperkte middelen wist hij uiteindelijk contact te maken met het vaste land, schepen en zelfs vliegtuigen. De zender die Hossfeld destijds bouwde is nog altijd te bezichtigen in het Watersnoodmuseum.
BRON: Watersnoodmuseum, via YouTube
Flessenzender Nabouwproject
In 2018 ontstond in de Surplus Radio Society ofwel de SRS het idee om de flessenzender na te bouwen. Ongeveer 10 leden pakten die handschoen op en gingen hiermee aan de slag. Zij bouwden op grond van het originele schema de zender, uiteraard inclusief de fles waar een spoel om gewikkeld werd. Het was de bedoeling om tijdens de open dag van het Watersnoodmuseum in 2019 ook vanuit daar met een flessenzender actief te zijn. En dat is gelukt!
Werkplaats “Weltevreden” nagebouwd in museum
In het Watersnoodmuseum, in het zgn. vijfde caisson, werd de werkplaats van radiozaak Weltevreden nagebouwd. Hier werd door Peter Hossfeld samen met Koopman de beroemde flessenzender gebouwd.
Woensdag 7 juli 2021 werd deze werkplaats onder grote belangstelling van genodigden geopend door de toen bijna 96 jarige Peter Hossfeld.
De flessenzender in het Watersnoodmuseum
Het is dan ook niet voor niets dat hier in het Watersnoodmuseum veel aandacht aan wordt besteed. Zo staat de originele flessenzender ten toongesteld en is de werkplaats van radiozaak Weltevreden er nagebouwd.
